Badania naukowe jednoznacznie wskazują na istotną rolę czynników psychologicznych i fizjologicznych człowieka w relacji z koniem. Relacja ta jest dwukierunkowa: zarówno jeździec wpływa na stan emocjonalny i fizjologiczny konia, jak i koń oddziałuje na jeźdźca. Ma to szczególne znaczenie w zakresie kształtowania dobrostanu zwierzęcia, efektywności treningu i jakości kontaktu między jeźdźcem a koniem.
Dwukierunkowa regulacja emocji i stresu
Z punktu widzenia fizjologii, jednym z kluczowych wskaźników stresu jest poziom kortyzolu – hormonu wydzielanego zarówno przez organizm człowieka, jak i konia w sytuacjach napięcia i niepewności. Badania wykazały, że jeździec odczuwający stres, niepokój lub lęk może poprzez subtelne sygnały motoryczne (np. napięcie mięśni, nerwowe ruchy) oraz zmienione parametry fizjologiczne (przyspieszony rytm serca) wpływać na zachowanie i stan fizjologiczny konia (Keeling i in., 2016; von Lewinski i in., 2013). Koń, odczytując te sygnały, może reagować wzrostem własnego poziomu kortyzolu, zmianą częstości akcji serca czy wyższą pobudliwością, co może skutkować trudnościami w komunikacji i prowadzeniu.
Analogicznie, zestresowany koń może wywołać u jeźdźca narastające uczucie niepewności i napięcia, tworząc dynamiczne sprzężenie zwrotne. W ten sposób obie strony oddziałują na siebie nawzajem, kształtując wspólny „klimat” emocjonalny podczas treningu czy w trakcie zawodów.
Znaczenie doświadczenia, treningu i wzorców środowiskowych
Poziom kontroli nad tymi zjawiskami jest w dużej mierze zależny od kompetencji jeźdźca. Obejmuje to zarówno umiejętności techniczne, jak i wypracowaną zdolność do regulacji własnych emocji (Becker-Birck i in., 2015). Stabilność i doświadczenie jeźdźca, a także stopień wyszkolenia konia, mają kluczowe znaczenie w minimalizowaniu wzajemnie nakręcającej się spirali stresu. Spokojne, konsekwentne sygnały oraz opanowanie jeźdźca mogą wzmacniać poczucie bezpieczeństwa u konia, co przyczynia się do obniżenia poziomu kortyzolu i stabilizacji częstości akcji serca.
Co więcej, badania sugerują, że postawy i umiejętności wyniesione z wczesnych etapów rozwoju mogą znacząco wpływać na podejście jeźdźca do konia. Wpływy środowiskowe – takie jak wzorce zachowań przekazywane przez rodziców, instruktorów czy opiekunów stajennych – mogą kształtować długofalowe umiejętności radzenia sobie ze stresem i budowania pozytywnych relacji ze zwierzęciem (Visser i in., 2014).
Praktyczne implikacje
Zrozumienie mechanizmów dwukierunkowej regulacji emocji i fizjologii między jeźdźcem a koniem ma istotne znaczenie zarówno dla szkoleniowców, jak i jeźdźców amatorskich czy sportowych. Praca nad własnym spokojem, pewnością siebie, umiejętnościami komunikacyjnymi oraz empatycznym podejściem do konia przekłada się na lepszą kontrolę sytuacji, efektywniejszy trening oraz wyższy poziom dobrostanu i bezpieczeństwa dla obu stron.
NATURALNE wsparcie
Oprócz systematycznego treningu i świadomego doskonalenia własnych umiejętności, duże znaczenie może mieć również właściwa suplementacja. Stosowanie naturalnego, wysoce efektywnego preparatu Hempqualizer Easy Rider na stres i nerwy dla jeźdźców pomaga utrzymać lepszą równowagę emocjonalną i zwiększa odporność na obciążenia psychiczne. Dodatkowa stabilizacja nastroju oraz wsparcie układu nerwowego mogą ułatwić przerwanie opisywanego wcześniej „błędnego koła” stresu pomiędzy koniem a człowiekiem, korzystnie wpływając na ogólny dobrostan i jakość współpracy z wierzchowcem.
ŻRÓDŁA NAUKOWE:
Keeling, L.J. i in. (2016). Human-animal interactions and their effects on stress and performance. [PMC4852258]
Becker-Birck, M. i in. (2015). Salivary Cortisol Levels in Horses and their Riders During Three-Day-Events. [ResearchGate]
von Lewinski, M. i in. (2013). Cortisol release, heart rate and heart rate variability in the horse and its rider: Different responses to training and performance. [ResearchGate]
Visser, E.K. i in. (2014). The effect of different training backgrounds on the perception and interpretation of horse behaviour, and their horse handling skills. [Wageningen Academic Publishers, doi:10.3920/CEP143001]
Comments